Ճարպի բջիջները կարո՞ղ են բուժել քաղցկեղը. ի՞նչ են պարզել գիտնականները
Գիտնականները քաղցկեղի դեմ պայքարի անսպասելի միջոց են գտել: Այն հիմնված է ճարպային բջիջների օգտագործման վրա: Սան Ֆրանցիսկոյի Կալիֆոռնիայի համալսարանի գիտնականները հայտնաբերել են, որ դրանք կարող են վերածրագրավորվել՝ կանխելու ուռուցքի աճը:
Մարդու մարմնում կան երեք տեսակի ճարպային բջիջներ՝ սպիտակ, շագանակագույն և բեժ: Սպիտակ ճարպը կուտակում է էներգիա, շագանակագույն ճարպը օգնում է պահպանել ջերմությունը, իսկ բեժ բջիջները կարող են կատարել երկու գործառույթները: Գիտնականները որոշել են օգտագործել վերջինս, քանի որ սպասվում էր, որ դրանք կազդեն օրգանիզմում նյութափոխանակության վրա։
Գիտնականները փոփոխել են ճարպային բջիջները՝ օգտագործելով CRISPR խմբագրումը, որպեսզի դրանք ավելի արդյունավետ դառնան սննդանյութերի կլանման և քաղցկեղի բջիջներից առաջ անցնելու համար: Արդյունքում ուռուցքները կորցրեցին աճելու և զարգանալու ունակությունը:
Ուսումնասիրությունները կատարվել են ինչպես լաբորատոր պայմաններում, այնպես էլ կենդանիների վրա։ Վերածրագրավորված ճարպային բջիջները ներմուծվեցին օրգանիզմ և հաջողությամբ ճնշեցին հինգ տեսակի քաղցկեղի աճը՝ հաստ աղիքի, ենթաստամոքսային գեղձի, շագանակագեղձի և երկու տեսակի կրծքագեղձի քաղցկեղի: Հետաքրքիր է, որ բջիջներն աշխատում էին նույնիսկ ուռուցքներից փոքր հեռավորության վրա։
Նախկինում գիտնականները հայտնաբերել էին, որ սառը եղանակով ակտիվացված շագանակագույն ճարպը կարող է նաև խլել աճի ռեսուրսները ուռուցքներից: Սակայն ավելի ուշ պարզ դարձավ, որ այս մեթոդը դժվար է կիրառել մարդկանց։ Նոր մեթոդը թույլ է տալիս ձեռք բերել նմանատիպ էֆեկտ՝ առանց սառեցման անհրաժեշտության։ Բացի այդ, բժիշկները սովորել են սպիտակ ճարպը վերածել բեժի, ինչը թերապիայի նոր հնարավորություններ է բացում։
Ճարպի բջիջները հեշտությամբ կարելի է դուրս հանել մարմնից և փոփոխել լաբորատոր պայմաններում: Այնուհետև դրանք կարող են ապահով կերպով վերադարձվել հիվանդին առանց լուրջ կողմնակի ազդեցությունների: Այս մոտեցումը կարող է հարմարեցվել քաղցկեղի տարբեր տեսակների համար և նույնիսկ անհատականացվել կոնկրետ հիվանդի համար:
Գիտնականները կարծում են, որ սա հետազոտության միայն սկիզբն է։ Հետագայում ճարպային բջիջները կարող են օգտագործվել ոչ միայն քաղցկեղի դեմ պայքարելու, այլեւ այլ հիվանդությունների բուժման համար։ Օրինակ, դրանք կարող են ծրագրավորվել արյան մեջ շաքարի մակարդակը վերահսկելու կամ ավելորդ երկաթը ներծծելու համար:
Եթե հետագա փորձերը հաստատեն մեթոդի արդյունավետությունը, այն կարող է դառնալ խոստումնալից նոր ռազմավարություն քաղցկեղի բուժման համար: Առայժմ գիտնականները շարունակում են փորձարկել այս մոտեցումը՝ հիվանդների համար այն հասանելի և անվտանգ դարձնելու համար:
