Դուք երկրագնդի վրա տեղ չունեք, Ղարաբաղը մաքրվեց հայերից, հերթը Հայաստանինն է․գերեվարված Լիաննայի հիշողությունը՝ Աղդամից

MediaHub-ը շարունակում է ներկայացնել Արցախում սեպտեմբերյան իրադարձությունների ընթացքում գերեվարված, խոշտանգված ու կտտանքների ենթարկված մարդկանց վկայությունները։ Նախորդ շաբաթ անդրադարձել էինք Սառնաղբյուրի դեպքերին, որտեղ գյուղից 4 հոգու գերեվարել ու տեղափոխել էին Աղդամ, այնտեղ բժշկական միջամտության փոխարեն ծեծել են խաղաղ բնակիչներին։ Նրանցից մեկը 52-ամյա Լիաննա Ավանեսովան է։

​​​​​​Մեզ հետ զրույցում կինը նշեց, որ այդ օրը Սառնաղբյուրում կրակը դադար չուներ։ Պատսպարվելու նպատակով բոլորով հավաքվել էին միևնույն վայրում, դա գյուղից ոչ հեռու անտառապատ մի տարածք է, որտեղից ուզում էին րոպե առաջ մեքենա գտնել ու հասնել Ասկերան։ 

«Անըդհատ կրակում էին այնտեղ, որտեղ մենք էինք։ Վիրավորներ շատ կային։ Տեղում մեր աչքի առաջ մահանում են 5 հոգի։ Բեկորային վիրավորում էին ստացել նաև իմ երեխաները, տղաս՝ 20-ամյա Աշոտը և 18-ամյա Ռուզաննան։ Երկուսի վիճակն էլ շատ ծանր էր։ Ավելի ուշ մեքենա եկավ ու վիրավորներին տեղափոխեցին հիվանդանոց։ Գայանեից ու Լիպարիտից բացի բոլոր վիրավորները գնացին։ Մնացինք 4 հոգով։ Սպասում էինք, որ մեքենա կգա նաև մեր հետևից»,- ասաց Լիաննան՝ մանրամասնելով թե ինչ է տեղի ունեցել հետո։ 

Լիանան, Գայանեն Ջեման և իր որդին Լիպարիտը պատսպարվել էին գյուղապետի տանը: Զինադադարի գիշերը Լիաննան է նկատել, որ ադրբեջանական զորքն արդեն Սառնաղբյուրում է։ «Ես տեսել եմ թե ինչպես են ջարդում դռները մտնում տներից ոսկի ու գումար վերցնում։ Հետո երբ մեզ գտան, նույն բանն էին հարցնում՝ «որտե՞ղ է ձեր հարստությունը»։ Մեր զգացողությունների մասին դժվարանում եմ նկարագրել, ես մտածում էի, որ մեզ կսպանեն, բայց ավելի լավ էր սպանեին, քան այն տանջանքները, որ մենք ենք կրել՝ զգայինք։ Երբ իմացա, որ նրանք մեզ պատրաստվում են գերեվարել, խնդրեցի գոնե փաստաթղթերս վերցնեմ, ուղեկցեցին, չթողեցին մեր տնից ինչ որ բան վերցնեմ, անգամ հարազատներիս մահվան վկայականներն ու նկարները, միայն անձնագրերս վերցրեցի ու ճանապարհ ընկանք»,- ասում է նա։

«Ի՞նչ են արել Աղդամում» հարցին Լիաննան հոգոցով է պատասխանում. «Բուժկետի միջանցքում «պեչենի» հյուրասիրեցին ու տաք թեյ, մեզ նկարում էին 5-ից ավելի տեսախցիկներով ու հեռախոսներով։ Մտածեցի, գոնե մերոնք կտեսնեն, որ ողջ ենք, բայց հենց լրագրողները գնում էին, մեր սև օրը սկսվում էր»։

Մեր զրուցակցի խոսքով՝ անգամ բժիշկներն ու կին ոստիկանները որևէ մարդասիրական քայլ չկատարեցին, ով ինչպես կարողացել ոտնահարել է հայ գերեվարվածների արժանապատվությունն ու իրավունքները։

«Նույնիսկ բժիշկը, որ Գայանեին ու Լիպարիտին դեղ էր տալիս կամ ներարկում՝ սկսում էր հարվածել նրանց գլխին, Ջեմմա տատիկին էլ են հարվածել, ի՞նչ ասեմ։ Բժիշկը ինձ մոտեցավ ասաց «դուք բոլորդ պիտի մեռնեք, երկրագնդում հայ չպետք է մնա, մենք ազատագրեցինք Ղարաբաղը հայերից, հերթը Հայաստանինն է, շուտով ադրբեջանցիները Երևան կմտնեն, դուք տեղ չունեք այս երկրում»,- հիշում է Լիաննա Ավանեսովան։ 

Սառնաղբյուրցիներն Աղդամում հանդիպել են ևս 2 խաղաղ բնակչի, ովքեր գերեվարվել էին Մարտակերտի շրջանից։ «Մեզ և՛ ծեծել են, և՛ ծաղրել, վիրավորել։ Երբ հրաման էին ստանում նկարելու, այնպես ջերմ էին վերաբերվում, որ կարծես ամենամարդասեր ազգն են, մի քանի րոպեից սկսվում էր մղձավանջը»,- ասում է 52-ամյա կինը, նշելով, որ այդ օրերին իր ուշքն ու միտքը եղել է միայն զավակների՝ վիրավորում ստացած Աշոտի ու Ռուզաննայի առողջությունը։ 

5 օր շարունակ ադրբեջանական գերության մեիջ հայտնված հայ քաղաքացիները սեպտեմբերի 25-ին տեղափոխվել են Շուշի, այնտեղից փրկարարների օգնությամբ՝ Ստեփանակերտ։ 

«Մինչև այսօր չի եղել մի օր, որ մոռանամ այդ դեպքերը։ Դրանք իմ կյանքի ամենադաժան օրերն են եղել, որ անց եմ կացրել գերության մեջ»,- հավելեց Լիաննան։

Հունան Թադևոսյան