Մթերքների գներն աճում են. հաջորդը կարող է լինել բրինձը
Պարենային ապրանքների գները վերջին ամիսներին աճել են: Եւ բրինձը, որը հիմնական մթերքն է Ասիայի մեծ մասի համար, կարող է հաջորդը լինել:
Բազմաթիվ ապրանքների գները՝ սկսած ցորենից մինչեւ միս եւ ձեթ, կտրուկ աճել են։ Դրան նպաստել են բազմաթիվ գործոններ, այդ թվում՝ անցյալ տարի պարարտանյութերի եւ էներգառեսուրսների թանկացումը, ինչպես նաեւ՝ ուկրաինական պատերազմը։
Սննդամթերքի արտահանման արգելքները կամ խոշոր խափանումներն ազդել են Հնդկաստանից (ցորեն), Ուկրաինայից (ցորեն, վարսակ եւ շաքար) եւ Ինդոնեզիայի (արմավենու ձեթ) արտահանման վրա:
Բրինձը կարող է հաջորդը լինել: ՄԱԿ-ի Պարենի եւ գյուղատնտեսության կազմակերպության պարենի գների ինդեքսն արդեն ցույց է տալիս, որ բրնձի համաշխարհային գներն աճում են հինգերորդ ամիսն անընդմեջ եւ 12 ամսվա առավելագույնին են հասնում, վկայում են մայիսի վերջին տվյալները:
Մասնագետների կարծիքով՝ բրնձի արտադրությունը դեռ առատ է։ Սակայն ցորենի գների աճը եւ, որպես կանոն, աճեցման ավելի բարձր ծախսերը հաջորդ քայլը բրնձի գների մոնիտորինգն են դարձնում:
«Մենք պետք է հետեւենք բրնձի գներին, որովհետեւ ցորենի գների աճը կարող է բրնձի որոշակի փոխարինման, պահանջարկի ավելացման եւ գոյություն ունեցող պաշարների կրճատման հանգեցնել»,- ասել է ճապոնական Nomura բանկի գլխավոր տնտեսագետ Սոնալ Վարման:
Պաշտպանական միջոցառումներն «իրականում սրում են գների ճնշումը գլոբալ մակարդակում տարբեր պատճառներով»,- ասել է նա CNBC-ի Street Signs Asia-ին: Նա հավելեց, որ գյուղատնտեսության համար կերի եւ պարարտանյութի ծախսերն արդեն աճում են, իսկ էներգակիրների գները բարձրացնում են տրանսպորտի արժեքը: «Ուստի վտանգ կա, որ մենք ականատես կլինենք երկրների կողմից պրոտեկցիոնիզմի աճին»,- ասել է Վարման:
Այնուամենայնիվ, նա պնդում է, որ բրնձի գների բարձրացման ռիսկերը դեռ ցածր են, քանի որ բրնձի համաշխարհային պաշարները մեծ են, եւ ակնկալվում է, որ այս ամառ Հնդկաստանի բերքը լավը կլինի:
Ուկրաինայում պատերազմը ցորենի գների բարձրացման հանգեցրեց. Ռուսաստանը եւ Ուկրաինան ցորենի հիմնական արտահանողներն են, իսկ պատերազմը խաթարեց գյուղատնտեսությունը եւ արգելափակեց հացահատիկի արտահանումը: Նախորդ տարվա համեմատ ցորենը թանկացել է ավելի քան 50 տոկոսով։
Reuters-ը, վկայակոչելով Թաիլանդի կառավարության ներկայացուցչին, մայիսի վերջին հայտնել էր, որ Թաիլանդը եւ Վիետնամը բանակցություններ էին վարում բրնձի արտահանման գնի բարձրացման շուրջ:
Ըստ հունիսի 6-ի զեկույցի՝ չորս արտահանողներ Reuters-ին հայտնել էին, որ բրնձի առուվաճառքով զբաղվողները վերջին երկու շաբաթվա ընթացքում ավելի շատ հնդկական բրինձ են գնել:
Սննդի պրոտեկցիոնիստական միջոցները կսրեն գնաճը:
«Հենց հիմա ես ավելի շատ մտահոգված եմ, որ Հնդկաստանը մոտակա շաբաթների ընթացքում բրնձի արտահանման արգելք կսահմանի»,- CNBC-ին ասել է Սննդի քաղաքականության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Դեյվիդ Լաբորդը:
Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի տվյալներով՝ Հնդկաստանը եւ Չինաստանը բրնձի երկու խոշորագույն արտադրողներն են աշխարհում, որոնց բաժին է ընկնում աշխարհի ընդհանուր արտադրանքի կեսից ավելին: Վիետնամը զբաղեցնում է հինգերորդ տեղը, իսկ Թաիլանդը՝ վեցերորդը:
Հնդկաստանը մայիսին արգելք սահմանեց ցորենի արտահանման վրա՝ պատճառաբանելով «երկրի ընդհանուր պարենային անվտանգությունը կառավարելու» անհրաժեշտությունը։ Նա նաեւ շաքարավազի սահմանափակումներ մտցրեց ցորենի արգելքից ընդամենը օրեր անց:
